در مذاکرات ژنو3، نماینده آلمان که برای اولین بار در مذاکرات میان ایران و 1+5 حضور یافته بود، متن مکتوبی را که حاوی اتهامات تکراری علیه برنامه هسته‌ای ایران بود، قرائت کرد اما پس از آنکه در نوبت بعدی مذاکرات، دبیر شورای عالی امنیت ایران بحث خود را آغاز کرد، از گاف نماینده آلمان حداکثر استفاده را کرد و با استناد به متن گزارش‌های آژانس که نشان می‌داد بخش عمده‌ای از ادعاهای این آلمانی حل و فصل شده است، عملاً‌ هم وی را به‌دلیل ناآشنایی‌اش با سابقه موضوع‌ها تحقیر کرد و هم توضیح داد که محاسبات و در نتیجه تصمیم‌های غلط غرب در قبال ایران و سایر کشورها بر مبنای همین داده‌ها و اطلاعات غلط شکل می‌گیرد.

در پایان مذاکرات ژنو3 میان نمایندگان ایران و 1+5 توافق شد که در استانبول، گفت‌وگوها حول نقاط مشترک ادامه یابد. در حالی که طرف مقابل علاقه زیادی دارد که از این مذاکرات به گفت‌وگوهای هسته‌ای (nuclear talk) یاد کند،‌ جمهوری اسلامی تأکید کرده که این موضوع منتفی است و گفت‌وگوها می‌تواند موضوع‌های مشترک متنوعی را در مورد مسائل منطقه‌ای و جهانی در بر بگیرد که گفت‌وگوی هسته‌ای نیز با سه محور خلع سلاح، عدم اشاعه و سلاح‌های هسته‌ای متعلق به امریکا مستقر در اروپا مورد علاقه ایران برای مذاکره است.

در عین حال،‌ ممکن است مانند مذاکرات ژنو3، در صورت بیان ابهاماتی از سوی طرف‌های مقابل، پاسخ‌هایی نیز از طرف ایران داده شود اما نمایندگان کشورمان اجازه نخواهند داد این موضوع به مسئله اصلی مذاکره تبدیل شود.

از مدت‌ها قبل برخی مقام‌های غربی معتقدند به‌دلیل عمق نفوذ قابل توجه ایران در برخی حوزه‌های منطقه‌ای، باید با این کشور وارد گفت‌وگو و همکاری شد، در حالی که این مسائل مهم به بهانه اصرار بر موضوع هسته‌ای ایران معلق مانده است، بنابراین، نباید در موضوع هسته‌ای متوقف شد تا این مسئله به یک مانع دائمی برای استفاده از ظرفیت‌های ایران تبدیل شود.

به‌عنوان نمونه در مذاکرات ژنو3، در حالی که خانم کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تقسیم کار واضحی میان نمایندگان شش کشور برای طرح موضوع‌ها کرده بود، زمانی که از جفری آدامز سفیر سابق انگلیس در تهرن و نماینده فعلی 1+5 در مذاکرات با ایران خواست که موضوع‌های منطقه‌ای را مطرح کند، وی در سه موضوع افغانستان، مواد مخدر و دزدی دریایی، طرح بحث کرد.

در این شرایط، دکتر جلیلی قصد دارد به‌طور ویژه، موضوع اشتباه‌های محاسباتی غرب را با یادآوری مصادیق متعدد آن در بخش‌های مختلف منطقه و جهان محور گفت‌وگوهای استانبول قرار دهد و پس از آن، تمایل ایران را برای گفت‌وگو حول این مسائل به‌عنوان نقاط مشترکی که ایران قادر به همکاری است، مطرح کند.

اما در حالی که مدالیته ایران بر اساس محورهای بالا است، هنوز از مدالیته نهایی 1+5 در مقابل ایران خبری منتشر نشده و مشخص نیست در نهایت این کشورها که قصد دارند بر خلاف توافق ژنو3، تمرکز مباحث را بر موضوع هسته‌ای ایران قرار دهند، با کدامیک از مدالیته‌های فرانسه، امریکا، روسیه و یا یک مدل تلفیقی بر سر میز مذاکره می‌آیند.

فردریک دال در گزارشی از وین برای رویترز در 29 دی 1389 نوشت که غربی ها عقیده دارند ایران همچنان به مقاومت خود ادامه می دهد و لذا انتظارات آنها از وقوع پیشرفت در مذاکرات استانبول کم است. دال نوشت با این حال غربی ها عقیده دارند تحریم به اضافه مشکلات فنی موضع آنها را تقویت کرده است. وی ادامه داده است که همچنان از دید غرب مشکل این است که ایران به غنی سازی ادامه می دهد. دال در ادامه از قول یک مقام بلند پایه اروپایی نوشته است که 1+5 این بار در صدد ورود به بحث از گام های عملی خواهد بود و احتمالا موضوع مبادله را در مذاکرات استانبول مطرح می کند. دال سپس از قول تحلیلگران نوشته است که غربی ها این نشست را آخرین نشست نمی دانند و عقیده دارند دست یابی به یک توافق ماه ها زمان نیاز خواهد داشت.

با این حال، اطلاعات موجود نشان می دهد هیئت ایرانی روی دستور کار توافق شده در دور قبلی تمرکز خواهد کرد و هیچ چارچوبی غیر از آن را نخواهد پذیرفت.

ترکیب تیم مذاکره کننده ایران در استانبول عبارت از سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی، علی باقری معاون سیاست خارجی و امنیت بین الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی، حمید رضا عسگری مشاور حقوقی سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه و ابوالفضل ظهره وند معاون رسانه ای دبیر شورای عالی امنیت ملی خواهد بود.

یکی دیگر از مسائلی که احتمالا در استانبول مورد بحث قرار خواهد گرفت، تحولاتی است که از زمان مذاکرات ژنو به این سو رخ داده است. تشریح موفقیت های ایران در مبارزه با شبکه های جاسوی خارجی و برخورد با تروریست ها، تاکید بر توانمندی های ایران برای ایجاد ثبات در منطقه بویژه با تمرکز روی بازخوانی مسئله عراق، و همچنین به چالش کشیدن صداقت امریکا با استناد به اینکه دو دور تحریم اعمال شده توسط امریکا پس از مذاکرات استانبول حاوی پیام هایی بسیار منفی بوده است، می تواند از جمله این موارد باشد.
ایران در روزهای 25 و 26 بهمن یک تور هسته ای دو روزه در نطنز و اراک برگزار کرد و طی آن نمایندگان بیش از 120 کشور جهان به وضوح دیدند که تاسیسات هسته ای ایران با اهدافی کاملا صلح آمیز و بدوم مشکل فنی در حال کار است. مهم ترین پرسش اکنون این است که آیا غربی ها به دستور کار نوافق شده در ژنو پای بند خواهند بود؟

گزارش: رجانیوز